Effecten van een halster of kaptoom op het hoofd (deel 1)
Als je met paarden bezig bent, dan is het zeer waarschijnlijk dat je regelmatig een halster of een kaptoom gebruikt. Voor veel paarden is het op en afdoen van een halster al een dagelijks ding bij het naar buiten gaan. Als eigenaar of verzorger doe je dit vaak gedachteloos: ‘even het halster om’. Ook als je met je paard bezig gaat, begin je meestal met het halster.
Bij het longeren, werken vanaf de grond (en tijdens het rijden) wordt door veel paardenliefhebbers gebruik gemaakt van een kaptoom. (Een bitlooshoofdstel/halster dat voorzien is van extra ringen op de neusriem.)
Wanneer we kiezen voor een halster kijken we vaak vooral naar de maat, het merk en of we het mooi vinden. Soms kies je voor extra verstelbaar aan de kaak of een bontje bij de oren. Bij het uitzoeken van een kaptoom telt het vaak nog mee wat voor materiaal er in de neusriem zit. Maar hoe bewust ben je eigenlijk van de pasvorm van je halster of kaptoom? Hoeveel structuren zitten er in het hoofd die je kan beïnvloeden met een halster of kaptoom? In dit stuk gaan we daar naar kijken.
kaptoom
Eerst goed kijken
Nog voordat je je überhaupt met je halster bezig gaat kun je al van alles zien en voelen bij het hoofd van je paard. Natuurlijk kan je zien dat jouw paard of pony echt de aller knapste van stal is, maar laten we verder kijken dan dat. 😉 Onder de huid van je paard liggen allerlei structuren. Vanzelfsprekend zie je de twee oren, de twee ogen, de beide neusgaten en de bovenlip en onderlip.
Boven de neus, richting de maantop kan je de belijning zien van het neusbot. Dit maakt deel uit van de schedel. Aan het uiteinde, richting de neus, is het neusbot maar heel dun en kwetsbaar. De neusgaten die je ziet worden gevormd door huid, spierweefsel en kraakbeen.
Belijning van het neusbot
De mooie ronde vorm van de wang van je paard wordt gevormd door de onderkaak en vlak onder de huid ligt een grote en super sterke spier: De masseter spier. Deze spier gebruikt je paard om te kauwen, vandaar dat deze ook zo goed ontwikkeld is! De pezen in de masseter kan je soms super mooi zien bij je paard, vooral als ze aan het eten zijn.
Wang met masseter
Tussen de wang en de kin van je paard kan je de belijning zien van de onderkaak. Ook hier ligt het bot vlak onder de huid. Vanaf de neus richting het oog, aan de bovenzijde van de wang, kan je een richel zien lopen. Dit is de facial crest. Deze richel bestaat uit bot en is dus onderdeel van de schedel van je paard. Aan deze richel hechten spieren zoals de masseter.
Fascial crest bij het paard
Deze richel is niet bij alle paarden even groot en lang. Vergelijk maar eens tussen de verschillende paarden op stal. Op de foto’s hieronder zie je mijn eigen pony’s Wada en Phantom. Bij Phantom is de facial crest veel nadrukkelijker aanwezig dan bij Wada.
Phantom
Wada
Het neusbot loopt richting de maantop over in het frontal bone, het voorhoofd van je paard. Aan de bovenkant van het voorhoofd, richting de oren ligt aan beide kanten nog een grote spier die je door de huid heen kan zien: de temporalis. Deze spieren helpen de masseter spier bij het sluiten van de kaak, met eten dus.
Kijk nog eens goed naar de masseter en de temporalis, zijn deze links en recht gelijk? Vaak is de ene kant iets sterker ontwikkeld dan de andere kant. Dit komt doordat paarden niet precies even veel naar links als naar rechts kauwen, ze hebben allemaal een voorkeur voor links of rechts.
Temporalis spier
Aan boven/zijkant van het oog kan je nog een richel zien, dit noemen we de zygomatic arch. Daar boven zit het bekende kuiltje boven het oog van je paard, met daarin een beschermd ‘vet kussentje’. Daar vlakbij zie je nog twee bobbeltjes, de bovenste hoort bij de bovenkaak van je paard de onderste bij de onderkaak. Hier zit dus het kaakgewricht (A).
Kaakgewricht (A) & rand van de atlas (B)
Net achter de wang, aan het begin van de hals zie je ook nog een rond gevormd rand. Deze rand wordt gevormd door de eerste halswervel, de atlas (B). Het verschilt per paard en vaak ook per type, hoeveel ruimte er tussen de rand van de onderkaak en de rand van de atlas zit.
Tussen deze twee randen in ligt een grote klier: de parotid salvary gland. Deze kan je soms duidelijker zien en soms minder duidelijk.
In het tweede deel van deze serie lees je meer over de spieren en zenuwen.
